residentie
Dorpsdramaturgie
Met Kunstenplatform PLAN B onderzoeken we welke vragen kan de dorpsdramaturg zich stellen, en welke tools heeft deze ter beschikking om die vragen te onderzoeken?
Het platteland is een ambigu gebied in volle ontwikkeling. Verrechtsing doet het schisma tussen stad en platteland groeien, de tegenstelling tussen landbouw en natuur wordt uitgevochten in stikstofdossiers, dorpse architectuur vormt het voorwerp van vooruitstrevend onderzoek. Tegelijkertijd bestaat er een erg nostalgische kijk op dit almaar complexer wordend ruraal gebied en blijft cultuurparticipatie nog steeds te beperkt tot de steden. Wat is er voor kunstenaars en organisaties nodig om met dit soort vragen ter plekke aan de slag te gaan?
Hiervoor start Kunstenplatform PLAN B in 2023 het ontwikkelingstraject ‘Dorpsdramaturgie’ op. Gedurende twee jaar onderzoeken we wat het betekent om dorpsdramaturg te zijn in de periferie van drie steden: Aalst, Genk, Brussel.
Welke vragen kan/moet/wil de dorpsdramaturg zich stellen, en welke tools heeft deze ter beschikking om die vragen te onderzoeken? En hoe kan PLAN B niet alleen zelf deze rol opnemen, maar er ook pleitbezorger van zijn en andere kunstenaars en organisaties hierin betrekken? Een eerste aanzet voor het beantwoorden van deze vragen vond vorm in een tekst die verscheen in rekto:verso.
“Een dorpsdramaturg probeert het dorp en haar omgeving als een tekst te lezen en interpreteren en die persoonlijke lezing te linken aan bredere fenomenen. Zo slagen dorpsdramaturgen erin om in hun artistieke projecten thematieken, dynamieken en perspectieven uit het platteland te vertegenwoordigen, die de kunsten voorlopig missen.” – Kunstenplatform PLAN B in rekto:verso
In Aalst en haar vele deelgemeenten werken Elien Ronse en Leontien Allemeersch samen aan dit langdurig traject. Via gesprekken en observaties brengen ze op dit moment het lappendeken van sociaal werk in Aalst in kaart. Sociaal werkers deelden hun ervaringen over het lokale Aalsterse sociaal veld. Fenomenen die we over gans België (of wijder) zien gebeuren, kwamen ook vaak ter sprake hier lokaal. Ze vertelden hoe de grote abstracte begrippen van vermarkting, privatisering, uitholling, afbrokkeling, afkalving en afbouw van sociaal werk in dagdagelijkse werkingen zichtbaar worden. De vanzelfsprekendheid van een sterk sociaal vangnet met veel middenveld-spelers wordt kleiner, traag weg wordt er op sociale structuren beknibbeld. En die federale, Vlaamse en lokale politieke beslissingen hebben impact op het dagelijkse leven van Aalstenaars. Bijvoorbeeld in Aalst verdwenen enkele organisaties die veel ervaring hadden opgebouwd door de jaren heen doordat ze tegen elkaar werden uitgespeeld. In de komende maanden gaan we met de vele obstakels waar sociaal werkers mee te maken krijgen, aan de slag. Het lappendeken met al zijn (on)zichtbare verbindingen wordt het vertrekpunt voor een beeldend werk, evenement of actie die zal plaatsvinden in de loop van 2024.
—