tekst

Heribert Friedl

I am not here, ut you know it's me!

Sinds de moderniteit hebben we in de Westerse wereld aan de visuele waarneming een dominante status en zeggenschap over de andere zintuigen toegekend. Ondanks het feit dat in vele 20e eeuwse kunststromingen, zoals in het symbolisme en het futurisme, fijnzinnig geëxperimenteerd wordt met het multi-zintuiglijke en de synesthetische ervaring, is de visuele suprematie de inkt waarmee onze kunstgeschiedenis wordt geschreven. De niet-visuele beleving van kunst is vandaag de dag zowel in de academische wereld als in het institutionele domein nog steeds gemarginaliseerd. Als tentoonstellingsbezoeker word je steevast geprofileerd als ‘kijker’ en verwacht je zelf in een tentoonstellingsruimte ook werkelijk wat te zien. Zelfs de concertganger definieert zich als iemand die naar een concert ‘gaat kijken’. De menselijke waarneming is nochtans een cocktail van zintuiglijke signalen die gezamenlijk betekenis verlenen aan de continue informatiestroom van de ons omringende werkelijkheid. Niet enkel onze oogopslag taxeert de architectuur van de ruimte die we betreden; ook de geur, het geluid van onze voetstappen en het tactiel contact met de vloer schetsten samen een beeld van waar we zijn. Het auditieve zintuig kan mede dankzij de ontwikkeling van mechanische en digitale reproductieinstrumenten voor geluid nog op een redelijke status en groeiende erkenning rekenen. De geurzin of olfactorische waarneming daarentegen blijft in het hedendaagse kunstenveld een ondergewaardeerd en onderbemind element. Het vertrouwde verwachtingspatroon wordt in I am not here, but you know it’s me! radicaal doorbroken. We krijgen een uitgepuurde minimalistische presentatie met een op maat gemaakte geurinstallatie als hoofdcomponent. Kunstenaar Heribert Friedl inspireerde zich op de atmosfeer van de post-industriële tentoonstellingsplek en op de context van de gelijklopende groepstentoonstelling ##Orkest!:Activity:1017## waar de interferentie tussen geluidswerken een complexe niet-visuele beleving stimuleert. Friedl voegt er als een solist op eenzame hoogte nog een noot met een uniek timbre aan toe, die nog eens alle registers van het verbeeldingsvermogen opentrekt.

Heribert Friedl (°1969) woont en werkt in Wenen waar hij beeldhouwkunst studeerde aan de Universiteit voor Toegepaste Kunsten. Hij concentreert zich op het ontwikkelen van een artistieke praktijk waarin het concept van “non-visuele-objecten” centraal staat. In 1998 begint hij parallel aan zijn beeldend traject ook met het creëren van geluidswerk. Naast digitale composities experimenteerde hij met field recordings en voerde hij een uitgebreid geluidsonderzoek naar de klankmogelijkheden van de cymbalon (Hongaars hakkebord). Hij werkte solo of in samenwerking met andere geluidskunstenaars zoals John Norman (Radian) en Bernhard Günter (bekend in de minimalistische muziekstroming). Heribert Friedl bracht talloze mp3’s en albums uit op gewaardeerde underground labels zoals o.a. trente oiseaux, and/OAR of Room40 alvorens te starten met het eigen label nonvisualobjects dat hij samen met Raphael Moser oprichtte in 2005. De voorbije vijf jaar schakelde hij het geluidswerk een versnelling lager en legde hij zich echter vooral toe op het in de diepte ontwikkelen van zijn beeldend werk waarin hij focust op geurinstallaties.

Tijdens het openingsevent brengt Heribert Friedl in de nok van Netwerk Pakhuis een geluids- performance afgestemd op de unieke tentoonstellingscontext. Zijn geluidswerk wordt in het algemeen gekenmerkt door een minimalistische esthetiek waarin een miniem aantal geluiden en nauwelijks waarneembare bewegingen worden gehanteerd. Tot een uitgezuiverde vorm van ingetogen essentie herleid, lijkt het werk op het eerste gehoor heel eenvoudig te zijn. Dit soort creaties zijn nochtans uiterst delicaat van aard: elke klank wordt door zijn elementaire status beladen met gewichtige betekenis. Elk geluidsdeeltje van de compositie draagt de verantwoordelijkheid voor het hele werk.

I am not here, but you know it’s me! wordt geactiveerd door zacht over het werk op de muur te wrijven.

16.01.2015

kunstenaar

Heribert Friedl